آیین نامه ۲۸۰۰ و مهار نما
آیین‌نامه 2800 ایران، که به عنوان آیین‌نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله شناخته می‌شود، به منظور تضمین ایمنی سازه‌ها در برابر نیروهای زلزله، ضوابطی را برای طراحی و اجرای مصالح ساختمانی، از جمله سنگ نما، ارائه داده است. در این زمینه، توجه به مقاومت مصالح و نحوه اتصال آن‌ها به سازه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در خصوص مهار سنگ نما، آیین‌نامه بر موارد زیر تأکید دارد:
---
1. الزام به مهار مناسب نما
آیین‌نامه 2800 به صراحت تأکید می‌کند که تمامی عناصر غیرسازه‌ای، از جمله سنگ نما، باید به طور ایمن به ساختمان مهار شوند تا در برابر نیروهای افقی ناشی از زلزله مقاوم باشند. این الزام به دلایل زیر است:
جلوگیری از سقوط سنگ نما و کاهش خطر برای عابران و ساکنان.
تضمین پایداری سنگ نما در برابر تکانه‌ها و لرزش‌ها.
---
2. استفاده از روش‌های مکانیکی برای مهار سنگ
بر اساس آیین‌نامه، استفاده از اتصالات مکانیکی مانند اسکوپ، پیچ و رول‌پلاک، و قلاب‌های فلزی برای مهار سنگ نما ضروری است. در این راستا:
استفاده از چسب به تنهایی کافی نیست و باید از روش‌های مکمل مکانیکی بهره گرفت.
اتصالات باید قادر به تحمل بارهای وارده، شامل نیروی زلزله، باد، و وزن خود سنگ باشند.
---
3. طراحی و اجرای اتصالات نما
برای اطمینان از مقاومت مناسب نما، آیین‌نامه بر موارد زیر تأکید دارد:
طراحی اتصالات: اتصالات باید مطابق با استانداردها و با در نظر گرفتن نیروهای لرزه‌ای طراحی شوند.
فاصله‌گذاری مناسب: اتصال‌های مکانیکی مانند اسکوپ باید در فواصل مناسب (معمولاً 40 تا 60 سانتی‌متر) تعبیه شوند تا از توزیع یکنواخت نیرو اطمینان حاصل شود.
استفاده از مواد مقاوم به خوردگی: برای جلوگیری از تخریب اتصالات در طول زمان، باید از مواد مقاوم به خوردگی مانند فولاد ضدزنگ یا گالوانیزه استفاده شود.
---
4. ضوابط آزمایش و کنترل کیفیت
آیین‌نامه 2800 تأکید دارد که کیفیت مصالح و نحوه اجرای اتصالات باید کنترل شود:
سنگ نما باید از نظر مقاومت فشاری و کششی بررسی شود.
آزمایش‌های کشش و خمش برای اتصالات مکانیکی (مانند اسکوپ) باید انجام شود.
نصب باید توسط تیم‌های ماهر و تحت نظارت مهندسین واجد صلاحیت انجام گیرد.
---
5. تأثیر شرایط محیطی
عوامل محیطی مانند باد و تغییرات دمایی نیز در طراحی و اجرای سنگ نما باید لحاظ شوند. آیین‌نامه 2800 تأکید دارد که سنگ و اتصالات آن باید برای شرایط محیطی خاص منطقه (مانند مناطق بادخیز یا زلزله‌خیز) طراحی شوند.
---
نتیجه‌گیری
بر اساس آیین‌نامه 2800، مهار سنگ نما باید به صورت مکانیکی انجام شود و استفاده از روش‌های غیرمکانیکی مانند چسب به تنهایی قابل قبول نیست. رعایت ضوابط آیین‌نامه و اجرای اصولی مهار سنگ نما، خطرات ناشی از زلزله و سقوط سنگ را کاهش داده و ایمنی ساختمان را تضمین می‌کند.